Waarom we soms kogels vangen voor elkaar – en wat dat ons kan leren op de werkvloer

In militaire context is het bijna vanzelfsprekend: teamleden zetten hun eigen veiligheid opzij om die van anderen te beschermen. Ze vangen letterlijk elkaars kogels op, ook wanneer ze elkaar in het dagelijks leven misschien helemaal niet mogen. Dat klinkt paradoxaal, maar het laat een krachtig principe zien: in extreme omstandigheden overstijgt het gezamenlijke doel de persoonlijke voorkeuren.

Wat kunnen we daar als samenleving en in organisaties van leren?

Op de werkvloer gaat het gelukkig niet om leven en dood. Maar de dynamiek is verrassend vergelijkbaar. Want ook daar spelen irritaties, botsende karakters en persoonlijke voorkeuren. Toch wordt van teams verwacht dat ze samen resultaten neerzetten die niemand alleen had kunnen bereiken.

Het besef dat samenwerking niet afhankelijk is van ‘elkaar aardig vinden’, maar van het erkennen van een gezamenlijke missie, is essentieel. Wanneer het doel helder is en de verantwoordelijkheden scherp verdeeld zijn, ontstaat er een cultuur waarin mensen elkaar ondersteunen – ongeacht persoonlijke verschillen.

Dit is geen vanzelfsprekendheid, het is een vaardigheid die je kunt trainen. Militairen doen dat door scenario’s eindeloos te oefenen, zodat loyaliteit aan de missie en het team een tweede natuur wordt. In organisaties kunnen we dezelfde principes omarmen. Door samen te reflecteren, door elkaars kwaliteiten te leren kennen, door te oefenen in tegenspraak én in commitment.

Het mooie is dat dit werkt. Teams die leren handelen vanuit gezamenlijke verantwoordelijkheid presteren niet alleen beter, ze bouwen ook aan vertrouwen en psychologische veiligheid. Het gaat er niet om dat iedereen elkaar aardig moet vinden. Het gaat erom dat iedereen weet: als het erop aankomt, sta je er nooit alleen voor.